2021 yılı Türkiye müze ve ören yeri ziyaretçi sayısı istatistikleri yayınlandı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı her yıl bu verileri düzenli olarak açıklıyor. Elbette salgın dolayısıyla 2021 yılı ziyaretçi sayısında genel olarak azalma görülmesi normal. Fakat anormal olan durumlar da bu veriler ışığında göze çarpıyor.
Mesela yıllarca ençok ziyaret edilen ve bu konuda zirveyi bırakmayan Ayasofya ve Topkapı Sarayı, en çok ziyaret edilen 15 müze ve ören yeri sıralamasına girememiş. Liste şu şekilde:
1- Konya Mevlana Müzesi 1.507.264 kişi
2- Denizli Hierapolis Arkeoloji Örenyeri 1.197.561 kişi
3- İzmir Efes Örenyeri 673.544 kişi
4- Nevşehir Zelve-Paşabağları Örenyeri 608.742 kişi
5- Şanlıurfa Göbeklitepe Örenyeri 565.246 kişi
6- İstanbul Galata Kulesi 554.943 kişi
7- Nevşehir Göreme Örenyeri 552.617 kişi
8- Aksaray Ihlara Vadisi 404.676 kişi
9- Antalya Patara Antik Kenti 401.363 kişi
10- Antalya Olimpos Örenyeri 377.322 kişi
11- Nevşehir Kaymaklı Yeraltı Şehri, 318.426 kişi
12- Nevşehir Hacı Bektaş Müzesi 294.790 kişi
13- Ankara Cumhuriyet Müzesi 290.753 kişi
14- Antalya Phaselis Antik Kenti 287.586 kişi
15- Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi de 252.904 kişi
Listeye girmeyen yerlerle birlikte 16 milyon kişi müze ve ören yerlerini ziyaret etmiş. 2020 de ise bu rakam 9 milyon olarak açıklanmıştı.
Acaba Ayasofya’nın ve Topkapı Sarayı’nın bu konuda düşüşü nasıl açıklanabilir? Bilindiği üzere 2020 öncesi Ayosofya’yı yılda ortalama 4 milyon insan ziyaret ediyordu!
Avrupa’da da yine 2021 yılı en çok ziyaret edilen müze ve ören yeri verileri açıklandı. Avrupa’nın plastik sanatlar dışında Türkiye kadar zengin olmayan Louvre Müzesi 2021 yılında 2.8 milyon insan tarafından ziyaret edildi. Ve yine Türkiye’deki müzeler kadar (plastik sanatlar dışında) zengin olmayan British Müzesi 2020 yılında bile 1.6 milyon ziyaretçi ağırladı.
Türkiye müze ve ören yeri konusunda birçok noktada zengin. Türkiye’de 219’u özel 428 müze bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı müzelerde 3.278.114, özel müzelerde ise 417.000 eser sergileniyor. Bunların yüzde 60’ı sikke, yüzde 27’si arkeolojik, yüzde 7’si etnografik, yüzde 6’sı ise diğer eserlerden oluşuyor. Fakat asıl mevzu şu; bu kadar zenginliğe sahip olan ülkemiz neden müze ve ören yeri konusunda istenilen noktada değil? Sorun tanıtım mı, ayrılan bütçemi, donanımlı çalışan yetersizliği mi, ülkedeki tarih ve sanat sevmezlik mi?