Adana Türkistanlılar Kültür ve Yardımlaşma Derneği tarafından ”Sümelek” etkinliği gerçekleştirdi. Etkinliğe Adana Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ramazan Akyürek, İl Dernekler Müdürü Recep Kurtoğlu, Sivil Toplum Kuruluş Başkanları ve Basın Mensuplarının, vatadaşların katılımlarıyla gerçekleşti.
Adana Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığı tarafından, halk oyunları ekibi organize edilerek etkinliğe renk kattı. Sümelek etkinliği son olarak edilen dualarla sonlandırıldı.
”Sümelek Kanser’e Karşı Koruma Sağlar”
Adana Türkistanlılar Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı M. Osman Beg tarafından Sümelek’in tarihi, Türk Kültüründeki yeri ve sağlık açısından nelere faydalı olduğunu anlatan bir konuşma gerçekleştirildi.
”Sümelek. çimlendirilmiş buğdayın kökünü sıkarak alınmasıyla elde edilen sıvıdan, şeker katılmadan yapılır.
Özbek inanışlarına göre insanları yıl boyunca daha sağlıklı, dayanıklı ve güçlü olmasını sağlar. Baharın Nevruzun gelmesiyle yapılan bereketin simgesi olduğuna inanılır. Nevruz, 21 Mart günü bir bahar bayramı olarak kutlanmaktadır.
Türklerde Nevruz, Ergenekon Zafer Bayramı, Bozkurt, Yılbaşı Bayramı veya Bahar Bayramı olarak iki bin yıldan beri kutlanmaktadır. Bu bayramın M. Ö. 8. yüzyıllarda Hunlar tarafından kutlandığı kaynaklarda yer almaktadır.
Çin kaynaklarına göre Kırgızlar arasında da Nevruz bayramının 6. yüzyıldan beri kutlandığı kaydedilmiştir Bütün Türk topluluklarında nevruz, bayram olarak kutlanmış ve hâlen kutlanmaktadır. Türkistan Türkleri arasında nevruz, 1991 yılından sonra millî bayram olarak kutlanmaktadır.
Sümelek, Türk kültürünün binlerce yıl öncesini içine alarak tarihi, dini, milli unsurlarla zenginleşmiş günümüze kadar gelmiş ve günümüzde de devam ederek yapılan bir Nevruz geleneğidir. Sümeleğin yanı sıra ev hanımları Nevruz ayında çeşit çeşit yemekler de yapar, misafir ağırlarlar.
Türk Cumhuriyetlerinde Sümeleğe ayrıca: Tacikistan’da Simelek, Buhara yöresinde Semenek, Kırgızistan’da Sümölök denir. Sümelek kelimesi aslında Farça bir kelimedir. Aslı Simelektir, anlamı ise otuz melek demektir (si= otuz, melek= melek). Kutsal yiyecek olduğuna inanılan sümeleğin ortaya çıkışıyla ilgili çeşitli rivayetler var. Bir rivayete göre, Bibi Fatıma (Fatıma Nine), ilkbahar döneminde evinde yiyecek bulamayınca aç kalan ikiz çocukları Hasan ve Hüseyin’i doyurmak için evinde bulduğu çimlenmiş buğdayı alır ve su koyarak kaynatır.
Çocuklarına kazanın içinde bir şeyler olduğuna inandırmak ve kaynadığında ses çıkarması için ise kazana bir avuç taş atar. Kendisi ise gece geç vakte kadar yemek bekleyerek açlıktan yorulan çocuklarını uyutmak isterken, kendisi de uyuyakalır. Uyandığından ise artık sabah olmuş ve içine çimlenmiş buğdayı attığı kazanın içinden ise bir güzel ve tatlı kokular gelmiş. Gece gökten inen 30 melek ise sabaha kadar kazanı karıştırmış ve ortaya sümelek çıkmış. Bu nedenle yemeğe Farsçada 30 melek anlamına gelen ”simelek” adı verilmiş.
Bu rivayetin dilden dile göçtüğü, kuşaktan kuşağa geçtiği Özbekistan’da, halen ikiz çocuğunun dünyaya geldiği her aile her sene mutlaka evinde sümelek hazırlayarak, yakınlarına ve komşularına dağıtılır.
Sümelek yapımında öncelikle buğday yıkanır ve temizlenir. Temiz bir keten bezin üzerine serilip çimlendirilir. Çimlenen buğdayın kökünden özü çıkarılır ve buğday şırası elde edilir. Türkistanlı kadınlar imece usulü bir araya gelerek sümelek yapımına başlarlar. Sümeleğin şişme süresi yaklaşık olarak 10-12 saattir.
Sümeleğin ve buğday şırasının başta kanser olmak üzere bir çok şeye faydası vardır. Sıvı oksijenle dopdolu olan buğday çimi, doğanın en güçlü anti kanseri olan ‘laetril’ içermektedir. Kandaki alyuvar ve akyuvarların şekillenmesinde faydalıdır. Bu genel anlamda içerisindeki oksijenle ve proteinlerle ilgilidir. Alkali bir gıda olup, vücudun pH seviyesini düzenler. Hazmı kolaylaştırır. İçindeki bazı alkali mineraller ile midedeki envai çeşit rahatsızlığa iyi gelir.
Kansızlığa şifa sunar. İçerisindeki klorofil kanımızdaki hemoglobine benzer. Yüksek miktarda demir içerdiği için kanın yapılanmasında aktif çalışır. Bu şekilde kansızlığa fayda sağlar. Akciğer, kan döngüsüne yardımı, hücre kuvveti sağlaması ve bağırsak temizleyici özelliğiyle detoks yapar. Kansere yatkın hücrelere karşı koruma sağlar. Kilo verdiricidir. Enerji veren bir besin olarak kas çalıştırma potansiyelini artırır. Kansere karşı faydalıdır.
Kanserde alınan kemoperapideki hücre kaybı ve radyoaktif terapide yan etkileri azaltır. Ağır metalleri temizlemeye yardımcıdır. Gözler için faydalıdır. İnflamasyon ve ağrıları hafifletir. Kan şekeri seviyesini kontrol altında tutar. İmmün sisteme destek olur. Erken yaşlanmayı engeller.” dedi.
