Türk Hava Kuvvetleri’nin Cumhuriyet tarihindeki ilk savaş kaybı olan Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, 8 Ağustos 1964’te Kıbrıs’ta Türk direnişçilere yardım etmek için yaptığı uçuş sırasında Rum uçaksavarları tarafından vuruldu. Uçağından paraşütle atlayarak kurtulan Topel, esir düştüğü Rumlar tarafından işkence görerek şehit edildi. Topel, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bir ulusal kahraman olarak anılıyor.
Cengiz Topel’in hayatı
Cengiz Topel, 2 Eylül 1934’te İzmit’te doğdu. Babası Trabzonlu (Çaykara) Tekel tütün eksperi Hakkı Bey, annesi Mebuse Hanım’dır. Dört çocuklu ailenin üçüncü çocuğudur. Bandırma’da başladığı ilköğrenimine babasının tayin olduğu Gönen’de devam etti. 1943 yılında babasını kaybetti. Babasını kaybettikten sonra ailesi İstanbul’a yerleşti. Topel, Kadıköy İlkokulu’nda ilköğrenimini, Kadıköy Yeldeğirmeni Okulu’nda ortaöğrenimini tamamladı. Lise öğrenimine, Haydarpaşa Lisesi’nde başladıktan sonra Kuleli Askeri Lisesi’ne geçti. 1953 yılında askeri liseden mezun oldu ve Kara Harp Okulu’na girdi.
1955 yılında asteğmen rütbesi ile mezun oldu. Kara Harp Okulu’ndan mezun olduğu yıl Türk pilotlarına NATO kapsamında verilen eğitimlere katılarak önce Gaziemir’de, daha sonra da Kanada’da eğitim gördü. Kanada’daki 20 aylık eğitimi sırasında lisan kursu, T-6 uçağı ile başlangıç pilotaj eğitimi, T-33 uçağı ile tekamül pilotaj eğitimi ve F-86 uçağı ile av eğitimi aldı.
1957’de pilot brövesini taktı; Türkiye’ye dönerek Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda göreve başladı. 1961 yılında Eskişehir 1. Hava Ana Jet Üssü’ne atandı. 112. Filo Komutanlığında F-100 uçağında harekât yapabilecek yeteneklere sahip bir pilot olarak yetişti. 1963 yılında yüzbaşılığa terfi etti.
Kıbrıs operasyonu
8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs’taki Erenköy Direnişi’ne Türkiye’nin havadan müdahalesi sırasında Topel, Türk Hava Kuvvetleri’ne ait dörtlü F-100 kolunun lideri olarak görevlendirildi. Gemikonağı Limanı’nda bulunan Rum gemisini bertaraf etmek üzere dalış yaptığı sırada uçağı, uçaksavar ateşi ile yara aldı. Koltuğunu fırlatıp uçaktan paraşütle atlayarak Gaziveren, Elye ve Çamlıköy Türk yerleşim yerleri arasındaki Peristeronari adındaki (günümüzdeki adı Cengizköy) Rum köyü yakınına indi.
Burada üç Rum askeri tarafından yakalandı. Topel, mermisi bitene kadar askerlere direndi. Ancak ne olduğu tam olarak bilinmeyen bir şekilde Rumların eline geçti. 1929 Cenevre Sözleşmesi’ne aykırı olarak savaş esiri olarak muamele görmedi. Vücudunda işkence izleri bulunan Topel, kurşuna dizilerek şehit edildi. Gözü oyulmuş, kafasına çivi çakılmış, kollarına delikler açılmış, testisleri ezilmiş, bacakları kırılmıştı. Bazı iç organları da çalınmıştı.
Rumlar, Topel’in yaralı olarak hastaneye kaldırıldığını ve orada öldüğünü iddia ettiler. Ancak ısrarlı girişimler sonucu 12 Ağustos 1964’te Türk makamlarına teslim edilen cesedi, işkence gördüğünü kanıtladı. 14 Ağustos 1964’te İstanbul’da Edirnekapı Şehitliği’nde toprağa verildi.
İçindekiler
