İstanbul’un işgal faciasını yaşadığı kanlı dönemde, Şehzadebaşı Karakolumuz İngiliz askerleri tarafından basılır 16 Mart 1920. Askerlerimiz şehit edilir ,yaralanır.
Ermeni terör örgütleri Türk yöneticileri hakkında ölüm kararı alır. Ermeni terörist Solomon Teiliriyan , Talat Paşa’yı 15 mart 1921günü Berlin’de , Ermeni terörist Misak Torlakyan , Azerbaycan’ın ilk İçişleri Bakanı Behbut Han Cevanşir’i 18 temmuz 1921 İstanbul’da, Ermeni terörist Arşavir Şıracıyan, Sadrazam Sait Halim Paşa’yı 6 aralık 1921 günü Roma’da,Aram Yerganyan Bahaettin Şakir ve adı belirlenemeyen bir Ermeni terörist Cemal Azmi Bey’i 16 nisan 1922 Berlin’de şehit eder.
Birinci Dünya Harbi sırasında Ermeni çetecilerin Rus ordusuyla birlik olup Türk ordusunu arkadan vurma,yöre halkına zülüm uygulamalarına tedbir olarak Osmanlı Hükümeti, çıkarttığı “Geçici Sevk ve İskan Kanunu “ ile bir kısım Ermenilerin ülkenin bir başka bölgesine nakletme kararı alır.
Osmanlı yönetimi bu barışçı tedbirin uygulamasını da çok sıkı takip eder. Eksikliği görülen görevlileri mahkemeye verir, bir kısmı suçsuz bulunur,bir kısmı ceza alır.
Ancak Mondros mütarekesinden sonra dosyalar tekrar açtırılır. İstanbul’un işgal altında olduğu , Damat Ferit Hükümetinin işbaşında bulunduğu ortamda, İngilizlerin baskısıyla “kurban arama siyaseti” başlar ve Türk bürokratları yeniden yargılanır.İtilaf devletlerinin kontrolündeki İstanbul’da Ermenileri göç ettirme suçu bahane edilerek, vatanseverler her yerde aranır,sıkıştırılır. Yargılamalar “Ermeni intikam hareketine” dönüştürülür.
İstanbul’un işgal altında olduğu dönemde Geçici Sevk ve İskan Kanunu‘nun gereğini uygulamakla,yöre halkını Ermeni çetecilerin katliamından kurtaran bir kısım Türk Bürokratları yargılanarak idam edilir .Bir kısım Türk yöneticileri ise Ermeni terör örgütleri tarafından şehit edilir.
“İşgal altındaki İstanbul’da Nemrut Mustafa Divan-ı Harbi ; Diyarbakır Valisi Mehmet Reşit Bey ,Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey,Urfa Mutasarrıfı Mehmet Nusret Bey hakkında verdiği idam kararı ardından, Mustafa Kemal ve silah arkadaşları hakkında da idam kararı vermiş katil, işbirlikçi bir mahkemedir.
Bu cinayet ve faciaları Atatürk’ün T.B.M.M kabullenmez ve unutmaz. 27 Haziran 1926’da “Ermeni Suikast Komiteleri tarafından Şehit edilen veya Bu uğurda suver-i muhtelife ile ducar-ı gard olan ricalin Ailelerine verilecek Emlak ve Arazi hakkında 882 sayılı Kanun çıkartılır. [1]( 405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanır)
Kanunun 1.Maddesi:Ermeniler tarafından siyasi maksatlarla şehit edilen Türk siyasi heyetinin eş ve cocuklarına Ermeni emval ve emlaki metrukesinden bir meslek temlik olunur.
2.Madde:İşbu meskenin kıymet ve mahiyeti “şehit edilen zevatın en müreffeh zamanındaki hal ve şanı dikkate alınarak” takdir olunacağı belirtilir.
Kanunun çıkarılma sebebi “ Memleketin kurtuluşunu,geleceğini,saadetini ilerleme ve gelişmesini hayat tarzı kabul eden ve suikasta maruz kalarak şehit edilen yöneticilerin geride bıraktıkları eş ve çocukları milletin ve devletin emanetindedir.
Büyük idealler peşinde hayatlarını feda eden büyük insanların aile ve evlatlarının acılarını teselli etmek,onları mükafatlandırmak ,benzerlerini gayrete getirmek ve milletin şükran hislerini göstermek, kuvvetlendirmek,onların fakir fukara durumuna düşmemesi için gereğini yapmak şeklinde açıklanır.
Bu Kanun çerçevesinde “Talat Paşa,Cemal Paşa (13.4.1924-478) ,Cemal Azmi Bey,Bahaeddin Şakir,Cemal Paşa’nın yaverleri Süreyya Bey,Nusret Bey,Sait Halim Paşa’nın aile fertleri olan 22 kişiye şeref aylığı bağlanır.
Tehcir Meselesinden dolayı Kürt Mustafa’nın Riyaset ettiği Divan-ı Harp kararıyla idam edilen, mahkeme sırasında kaçıp intihar eden Diyarbakır Valisi Mehmet Reşit Bey ,Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey 14 ekim 1922 de,Urfa Mutasarrıfı Mehmet Nusret Bey 25 aralık 1921’de Milli Şehit ilan edilir ve aile mensubu 20 kişiye “vatani hizmet tertibinden ömür boyu şeref aylığı bağlanır.
Her şehit ailesine tazminat olarak bir miktar para verilir.TBMM’si bu para yardımının Devlet bütcesinden değil,suç işleyerek kaçan ve bir daha geri dönmeyen Ermenilerin mallarından yardım yapılmasına özen gösterir !
No:106-Boğazlıyan Kaymakamı esbakı Kemal Bey’in ailesine hidematı vataniye tertibinden maaş tahsisine dair Kanun.
14 Teşrinievvel 13338 ve Safer 1341
Kanun No:271
Madde 1-Şehidi Milli Boğazlıyan Kaymakamı esbakı Kemal Bey’in zevcesi Hatice Hanımla kerimeleri Müzehher ve Müşerref Hanımlara ve mahdumu Adnan Bey’e hidematı vataniye tertibinden beşer yüz kuruş itibariyle şehri iki bin kuruş maaş tahsis edilmiştir.
Kanun layihasının tevdii tarihi :23 Ağustos 1338
Müzakere tarihi :14 Teşrinievvel 1338
Atatürk’ün T.B.M.M’si bu kanunları çıkararak Ermeni Komiteleri tarafından görevleri gereği hedef olarak seçilen veya düzmece mahkemelerde yargılanarak idam olunan, tek suçları devlete hizmet etmek için çabalamak olan yetkililerin geride bıraktıklarının yanında olduğunu “Şehitlerin bu cezaları hak etmediklerini,mahkeme kararlarının düzmece olduğunu ve esas suçluların Ermeni Komiteleri “olduğunu gösterir.
Şehit Mehmet Kemal Bey’in kızları dedelerinin gözetiminde Çamlıca Kız Mektebinde devlet tarafından parasız yatılı tahsil görürler. Müzehher Kemal’in evlendiğini öğrenen Aka GÜNDÜZ “kardeşimin kızı” dediği “Unutulmayan adamın gelin olan kızına” [2]adını verdiği makalesinde “ Mustafa Kemal’in gelini” hitabında bulunur “Boğazlıyan şehidi ve iç hıyanet kurbanı Kemal’in torunları yarın ki yüksek medeniyetli sağlam Türkiye’yi,her tarafından emin ve irfanlı Türkiye’yi,hak edeceklerin en ön safında bulunmalıdırlar.” öğüdünde bulunur.
Mehmet Kemal Bey’e Mülkiye Şeref kitabında Mülkiyeli Şehitler arasında “Milli Şehit” olarak mümtaz bir yer verilir [3].4 Aralık 1968 günü Mülkiyeliler Birliği Salonlarında açılan “Mülkiyeli Şehitler Resim Sergisi büyük ilgiyle karşılanır.Şehit oluşunun ellinci yıl dönümü olması dolayısıyla dergi ilk sayısını Milli Şehit Boğazlayan eski Kaymakamı Kemal Bey’e ayırır.
Mülkiyeliler hakkında en önemli kaynak eseri yazmış olan Ali Çankaya’nın kitabında Mehmet Kemal Bey “Mehmet Kemal (Milli Şehit) (Okul Nu:156) Aziz Vatanımızın selameti namına,hayatını istihkar ederek çalışan ve bu uğurda çok genç yaşta can veren
Mübedcel[4] şehitlerimizdendir”ifadesiyle tanıtılır.[5]
Mehmet Kemal Bey’in hayatı gazetelerde tefrika edilir.[6]
Mülkiyeliler Birliği Milli Şehit Kemal Bey’in anıt mezarını yaptırır [7].
Mehmet Kemal Bey’in aile arşivindeki bir belgeye göre cenaze töreni sonrası faili mechul bir cinayet işlenmiştir.Naci Sadullah [8] Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey’in cenaze törenine katılan ve konuşma yapan Dz.Miralay İsmail Hakkı Bey’in yaya kaldırımda giderken bir araba tarafından çiğnendiğini tekrar tekrar çiğnendiğini Ermeni oldukları açıklanan katillerin bulunamadığını yazar.
Bir süre sonra Türkiye’de Milli Şehitler konusu unutulur.
Bu ilgisiz düşmanca durumdan aralarında Talat Paşa’nın mezarının da bulunduğu Abide-i Hürriyet Anıtı Şehitliği de nasibini alır. Arazisi gasp edilir.Yapılan hırsızlıklarla şehitlikten sürekli parçalar çalınır.Atatürk’ünde ziyaret ettiği Osmanlı dönemi Anıtkabir’ine İstanbul Büyükşehir Belediyesi ilgilenmez.İstanbul Adalet Sarayı yetkilileri keyfine göre kullanır.!
Soykırım iddialarına karşı milleti savundukları görüntüsünü veren yetkililer Geçici Sevk ve İskan Kanununun gereğini uygulayanların önce dönemlerinde yargılandıklarını, bir kısmının suçsuz bulunduğunu dikkate almadan ,işgal altındaki İstanbul da yapılan yargılamaların İngiliz baskısı,Ermeni yalancı şahitlerin delaletiyle yapıldığı gerçeğini görmezden gelerek “Tehcirden sorumlu tutulan Türk Bürokratları idam dahil çeşitli cezalara çarptırıldılar” diyerek ,Mahkeme kararlarını,Türk Bürokratlarının suçlu olduğunun kanıtı gibi yorumlayarak kamuoyunu yanıltmaya başlarlar.
Son dönem Kadıköy Belediye Başkanlarının hiçbir 10 Nisan’larda Mehmet Kemal Bey’in mezarı başındaki törenlere katılmamışlar,Kadıköy Gazetesinde Mehmet Kemal Bey ‘in şehadeti konusunda basımı teklif edilen makaleye gazetelerinde yer vermemişlerdir.!
Siyasi Parti yetkilileri,Milletvekilleri Milli Şehit Kanunlarını bilmek zorundadır,görmezden gelmeye hakları yoktur.Milli Şehit kanunlarının varlığının aksine karar almak ,Ermeni soykırımı iddialarını sahiplenmek Atatürk’e ve onun Meclisine hakaret demektir. Yüreğinde azıcık Atatürk ve Türklük sevgisi olanların asla yapmaması gereken davranıştır. Bu sebeplerle konu Tarihçilere de bırakılamaz,TBMM’nin sahiplendiği gibi gereği yapılır.
Tehcir Meselesinden dolayı Kürt Mustafa’nın Riyaset ettiği Divan-ı Harp kararıyla idam edilenler grubunda ilgili kanunda adları geçen 20 kişiden sonuncusu olan Milli Şehit Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey’in kızı Müşerref Gürenci’nin İzmir’de yaşadığını Aydil Erol öğrenir.Arkadaşı Celal Öcal’ın yaptığı görüşme Türk Dünyası Araştırmaları Tarih Dergisinde yayımlanır [9].
Müşerref Gürenci dedesinin Atatürk’le ilgili hatıralarını ve aile arşivini paylaşır. Arşivde Babasının idamı sonrası fotograflar ,ilgili gazeteler.Mehmet Kemal Bey’in sicil defteri,Vatani hizmet tertibinden kaydı hayat şartıyla Şeref aylığı bağlandığının belgesi defter bulunmaktadır..
Müşerref Gürenci Hanım hayatının son dönemine kadar Ermeni soykırımı iddialarının gündeme getirildiği her gelişmede evinde düzenlediği basın toplantılarıyla en yaşlı Şehit kızı sıfatıyla açıklamalarda bulunur..
İzmir Vali yardımcıları,İzmir Valisi Oğuz Kağan Köksal ,İzmir Türk Birliği Dernekleri Müşerref Gürenci Hanım’ı evinde ziyaret eder.
Mehmet Kemal Bey’in idam sehbasındaki son sözleri olan,vasiyeti sadece TBMM’de değil halkımız tarafından da yerine getirilir .Hakkında çok sayıda eser yayımlanır [10].
Milli Şehit Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey’i şehadetinin 101 ncü yılıda saygı ve rahmetle anıyoruz. CELÂL ÖCAL
Meydanında idam edilmiştir) Doğumu 1885 .Dedem Sirkeci Gümrük müdürü Arif Bey ve halamın beyi Anadolu Ajansı mümessili İhsan Barlas ile oğlu (Babam) Şehit Kemal’in naaşını Kadıköy’e motorla geçirirken.Adnan Ergüder .Arif Bey oğlunun cenazesini Sirkeciden Kadıköy’e götürür.
67 no’lu evden çıkartılır teyzesi İsmet Hanım’ın evinden Türk bayrağına sarılarak çıkartılır.
[1] Erdal Açıkses-Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Ermeni Komiteleri tarafından Şehit edilenlerin ailelerine yaptığı yardımlar.Ermeni Araştırmaları s.84 2002 sayı:6 eren
[2] Aka Gündüz ,11 Ağustos 1931 Cumhuriyet
[3] Mülkiyeliler Birliği Dergisi yıl 1969 sayı:14
[4] Ululanmış,büyütülmüş
[5] Müceddid oğlu Ali Çankaya-Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler 1954,s.601
[6] 14 Aralık 1973 Hergün Gazetesi
[7] 15 Aralık 1973 davetiye- 17 Aralık 1973 Milliyet.
[8] Naci Sadullah “Daniş” Demokrat İzmir Sil baştan-11 Ocak 1974
[9] Celal Öcal,”Milli Şehit” Kaymakam Kemal Bey’in kızı ile sohbet,Türk Dünyası Tarih Dergisi Nisan 1994 Sayı:88 s.38
[10] Murat Acıpayamlı-Ben Boğazlıyan Kaymakamı Mehmed Kemal Barak Yayınları 2008
Taha Niyazi Karaca-Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey olayı-IQ Yayınları
İhsan Kurt-Kahrolsun Böyle Adalet –Kum saati yayınları 2008-
İhsan Kurt –Kaymakamlıktan İdam Sehbasına Milli Şehit Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey-Akıl Fikir Yayınları
